CNC dla stolarzy i architektów: jak przygotować pliki, tolerancje, formatki – praktyczny przewodnik

Współczesne stolarstwo i projektowanie architektoniczne coraz śmielej sięgają po zaawansowane technologie, a obróbka CNC (komputerowe sterowanie urządzeń numerycznych) zrewolucjonizowała proces przekształcania cyfrowych projektów w precyzyjnie wykonane, fizyczne elementy. Dla stolarzy, producentów mebli i architektów, umiejętność poprawnego przygotowania plików produkcyjnych jest kluczem do optymalizacji kosztów, skrócenia czasu realizacji i osiągnięcia najwyższej jakości finalnego produktu. Błędy na etapie projektowania cyfrowego nieuchronnie prowadzą do kosztownych pomyłek materiałowych i opóźnień.

Paged Trade, jako wiodący dystrybutor sklejek i płyt drewnopochodnych, wychodzi naprzeciw potrzebom rynku, oferując nie tylko wysokiej jakości materiały, ale również profesjonalne usługi obróbki CNC, w tym cięcie, frezowanie, wiercenie i okleinowanie krawędzi. Nasze nowoczesne centra obróbcze, w tym centrum CNC Biesse Rover AS 15 w Łodzi, pozwalają na realizację nawet bardzo złożonych projektów z dużą precyzją.

Ten poradnik został stworzony, aby krok po kroku przeprowadzić Cię przez cały proces przygotowania dokumentacji dla maszyn CNC. Wyjaśniamy, jak unikać najczęstszych błędów, co oznaczają tolerancje wymiarowe w praktyce i jak świadomie dobierać formatki płyt, aby zminimalizować odpad.

Perfekcyjny plik DXF/DWG – fundament sukcesu

Plik wektorowy, najczęściej w formacie DXF lub DWG, jest „językiem” dla CNC. Jakość tego pliku bezpośrednio wpływa na dokładność, czas i koszt wykonania zlecenia.

Zasada #1: Skala 1:1 i jednostki w milimetrach

To absolutnie fundamentalne. Każdy element w pliku musi być narysowany w wymiarze rzeczywistym.

• Skala: zawsze 1:1 (bez skalowania „jak do wydruku”).
• Jednostki: milimetry (mm). Przesłanie pliku w cm/calach spowoduje wykonanie elementów 10-krotnie lub 25,4-krotnie mniejszych.
• Wskazówka: po eksporcie otwórz plik w przeglądarce DXF/DWG i zmierz kilka kluczowych wymiarów.

Zasada #2: Czysta geometria – tylko zamknięte polilinie

• Zamknięte kontury: każdy element do wycięcia musi stanowić zamkniętą pętlę (bez mikroluk).
• Polilinie zamiast pojedynczych linii: łącz segmenty w jedną polilinię (Join/PEDIT).
• Usuń duplikaty/„śmieci”: Overkill/Purge, brak elementów zerowej długości.

Zasada #3: Struktura pliku – siła warstw

Warstwy upraszczają komunikację z operatorem/CAM. Uzgodnij mapowanie warstw/kolorów z operatorem przed wysyłką, bo różne CAM-y mogą mieć inne przypisania.

Sugerowany schemat warstw:

Ważne: cała geometria leży w płaszczyźnie XY, Z=0. Dotyczy to też tekstów zamienionych na krzywe i punktów wierceń.

Zasada #4: Unikaj elementów specjalnych

• Spline: unikaj; konwertuj na ARC/LINE (eksport DXF R14/R2000, łuki jako ARC).
• Bloki/grupy: rozbij do „surowych” wektorów.
• Teksty: do grawerunku – zamień na krzywe.
• Hatch/wypełnienia: usuń.

Tolerancje, promienie i ograniczenia technologiczne

Tolerancje wymiarowe – co to oznacza?

Standardowe tolerancje wymiarowe dla CNC w drewnie/płytach to ±0,2 mm (materiał, narzędzie, strategia mogą to zmieniać). To poziom w zupełności wystarczający do precyzyjnego montażu.

Minimalny promień wewnętrzny – „wróg” ostrych narożników

Cięcie wykonuje okrągłe narzędzie – frez – więc narożnik wewnętrzny zawsze ma promień równy połowie średnicy frezu.

• W praktyce meblarskiej często używa się frezów ⌀6–8 mm (promień 3–4 mm) dla ciaśniejszych narożników; ⌀10–16 mm (promień 5–8 mm) przy rozkroju „na wydajność”.
• Jak sobie radzić?
  1. zaakceptuj delikatny promień,
  2. stosuj dog-bone („psia kość”) w narożach łączeniowych,
  3. lokalnie „doczyść” narożnik frezem ⌀3–4 mm jako clean-up pass (to operacja dodatkowa – dłuższy czas/wyższy koszt; małe frezy są delikatne).

Okleinowanie – co naprawdę da się zrobić?

SCM Olimpic K360HP to okleiniarka przelotowa do krawędzi prostoliniowych.
Elementy krzywoliniowe okleja się inną technologią (okleinowanie konturowe: narzędzia ręczne/półstacjonarne/stacje konturowe).

• Przy okleinowaniu konturowym minimalny promień wewnętrzny to zwykle 25–30 mm (zależnie od obrzeża/osprzętu).
• Promienie zewnętrzne mogą być mniejsze i zwykle nie stanowią problemu.
• Jeśli planujesz okleinę na łukach wewnętrznych, projektuj R ≥ 30 mm.

Materiały i formatki – inteligentne planowanie

Standardowe grubości płyt (przykłady)

• Płyty wiórowe laminowane: 10, 12, 16, 18, 22, 25, 28 mm.
• Płyty MDF (surowe/laminowane/lakierowane): 16, 18, 19, 22, 25 mm.
• Sklejki (liściaste/iglaste): 4, 5, 6.5, 9, 10, 12, 15, 18, 21 mm (i inne).

Standardowe formaty płyt (formatki)

• Najpopularniejsze płyty wiórowe: 2800 × 2070 mm (także 2620 × 2070 mm; rzadziej 3660 × 2800 mm).
• Sklejki (rynkowo): 1220 × 2440, 1250 × 2500, 1525 × 3050 (niekiedy 1500 × 3000) – uwzględnij to przy planowaniu, by zminimalizować odpad.

Nesting, czyli optymalizacja rozkroju

• Odstępy między elementami: zwykle 8–10 mm (dla frezów ⌀6–8 mm); przy drobnicy lub słabym trzymaniu 12–15 mm.
• Stabilizacja: stosuj taby lub onion skin.
• Margines od krawędzi formatki: ok. 20 mm pod mocowanie i bezpieczeństwo.
• Projektowanie pod format: czasem korekta wymiaru o 10 mm pozwoli „zmieścić” dodatkowy detal i obniżyć koszt materiału.

Checklista – sprawdź plik przed wysłaniem do Paged Trade

1. Format pliku – DXF (R14/R2000) lub DWG; łuki jako ARC (bez SPLINE).
2. Skala/jednostki – 1:1, mm; sprawdź pomiar kontrolny.
3. Geometria
   • kontury do cięcia są zamknięte,
   • segmenty połączone w polilinie,
   • brak duplikatów/nakładek i elementów zerowej długości,
   • wszystko „płasko”: Z=0 (także teksty-krzywe i punkty wierceń).
4. Struktura
   • operacje (cięcie/wiercenie/frezowanie/okleinowanie) na oddzielnych warstwach,
   • uzgodnione nazwy/kolory warstw z operatorem/CAM,
   • brak zbędnych elementów (wymiary/hatch/bloki) w pliku produkcyjnym.
5. Ograniczenia technologiczne
   • promienie wewnętrzne: ≥ 4–8 mm (zależnie od narzędzia); ciaśniej tylko lokalnym clean-up ⌀3–4 mm,
   • okleinowanie konturowe: łuki wewnętrzne R ≥ 25–30 mm; okleinarka przelotowa obsługuje tylko krawędzie proste.
6. Informacje dodatkowe
   • materiał/grubość/ilości, ewentualna lista krawędzi do okleinowania,
   • szkic referencyjny PDF z wymiarami kontrolnymi (opcjonalnie, ułatwia komunikację).

Podsumowanie: partnerstwo w precyzji

Technologia CNC otwiera przed stolarzami i architektami drogę do realizacji ambitnych projektów. Kluczem jest jednak dobre przygotowanie plików, świadome projektowanie pod możliwości narzędzi i sprawna komunikacja z operatorem. W Paged Trade łączymy doświadczenie materiałowe z nowoczesnym parkiem maszynowym, by sprawnie przekuć Twoje wizje w gotowe elementy. Dobrze przygotowany plik przyspiesza wycenę, skraca termin realizacji i minimalizuje ryzyko korekt.

Masz pytania lub gotowy projekt? Skontaktuj się z naszym oddziałem w Łodzi – doradzimy i przygotujemy wycenę Twojego zlecenia.